پوسیدگی دندانی یکی از شایعترین بیماریهای مزمن عفونی در انسان ها بوده، در طی بیست سال آینده، نظام های سلامت چه در کشورهای توسعه یافته و چه در کشورهای در حال توسعه همچنان با آن دست به گریبان خواهند بود.
پوسیدگی دندان یک بیماری شایع و شدید در بین افراد ایرانی چه خردسال و چه بزرگسال است که عوارض جسمی، روانی و مالی فراوانی را بدنبال دارد. در ایران، بیش از نیمی از کودکان سه ساله مبتلا به پوسیدگی دندان میشوند و بیش از نود درصد بزرگسالان دارای پوسیدگی دندان هستند.
بر اساس آمار موجود کودکان ایرانی سن سه سالگی را به طور متوسط با دو دندان شیری پوسیده به پایان رسانده و وارد چهار سالگی می شوند. اولین دندان آسیاب دائمی که در سن حدود شش سالگی در دهان نمایان میشود، بلافاصله در معرض پوسیدگی است و در سن 9 سالگی به طور متوسط هر کودک ایرانی یک دندان دائمی اش میپوسد، در دوازده سالگی به دو دندان، در 15 سالگی به بیش از سه دندان و به همین نحو در سنین بالاتر این روند ادامه مییابد.
در طی صد و بیست سال گذشته دانشمندان علم دندانپزشکی با روشهای مختلف به کنترل و پیشگیری از این بیماری پرداخته اند. عنصر فلوراید یکی از عناصری است که میتواند در پیشگیری از پوسیدگی دندان موثر باشد. شواهد علمی بسیاری در این خصوص وجود دارد که حاکی از اثربخشی فلوراید بر پیشگیری و کنترل پوسیدگی دندان در جوامع است.
حدود صد سال است که فلوراید به عنوان عامل موثر در کنترل پوسیدگی دندان شناخته شده است. تا کنون بیش از 50 هزار مقاله در زمینه فلوراید و اثرات آن انتشار یافته است و از جهات مختلف به اثرات این ماده پرداخته اند. ده ها سازمان و ارگان بین المللی در این زمینه بررسی کرده و اثرات ضد پوسیدگی دندان فلوراید را تایید کرده اند. همچنین، صد ها مطالعه در این زمینه در داخل کشور عزیزمان انجام شده و اثرات مثبت آن را بررسی کرده است.
در طی سالیان گذشته مواردی مطرح شد که متعاقب آن مصرف فلوراید مورد تردید قرار گرفته و بدنبال آن دانشمندان مطالعات گسترده ای برای بررسی اثرات سمی فلوراید انجام داده اند. نتیجه همه مطالعات بر این موضوع تاکید دارد که مصرف ترکیبات فلوراید چه به صورت موضعی (استفاده در داخل دهان مثل خمیر دندان، ژل فلوراید، وارنیش فلوراید و ..) و چه به صورت سیستمیک (در آب آشامیدنی، نمک فلوراید دار، شیر دارای فلوراید، قرص فلوراید و …) در صورتی که بر اساس دستورالعمل های علمی انجام شود، نه تنها هیچگونه آسیب و مسمومیتی را در پی ندارد، بلکه نقش مهمی در سلامت دندانها ایفا میکند.
در بسیاری از کشورها، استفاده از فلوراید به صورت سراسری از طریق فلوراید زدن به آب آشامیدنی یا سایر روشها سالیان سال است که انجام میشود و اثرات چشمگیری در کنترل پوسیدگی داشته است. در ایران استفاده از فلوراید یا به صورت فلوراید موجود در خمیر دندان و دهانشویه ها صورت میگیرد و یا به صورت حرفه ای به صورت ژل یا وارنیش فلوراید توسط دندانپزشکان و یا زیر نظر آنان در مطب یا در مدارس انجام میشود. انجمن سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی تاکید میکند کلیه روشهای مورد استفاده در کشور مطمئن و بی خطر بوده و در صورت رعایت دستورالعمل های مربوطه هیچ گونه مسمومیت و آسیبی در پی نخواهد داشت.